Çocuk ve Ergenlerde İnternet Bağımlılığı

Teknolojinin gelişmesiyle beraber çocuk ve ergenlerde internet bağımlılığı, oyun bağımlılığı ve telefon bağımlılığı artık hayatımızın bir gerçeği oldu. Ebeveynler olarak çocuk ve ergenleri hem teknolojiyle buluşturmak hem de onları teknolojinin zararlı etkilerinden korumak istiyoruz. Bugün internet bağımlılığı ve oyun bağımlılığı teknoloji ile beraber gelen sorunlar arasında ne yazık ki ilk sırada yer almakta.

İnternet Bağımlılığının Belirtileri

İnternet bağımlılığı ya da saplantılı internet kullanımı (özellikle oyun bağımlılığı ile birlikte) bir dürtü kontrolü sorunudur. İnternet Bağımlılığı Hastalığı (IBH) olarak da tanımlanan bu rahatsızlığın düşük benlik saygısı, depresyon, sosyal fobi, utangaçlık ve dürtüsellik gibi çocuk veya ergenin içinde bulunduğu sorunlu durumlarla ilişkisi olduğu bilinmekte. Çocuk ve ergenlerde internet bağımlılığı / oyun bağımlılığı şu şekilde belirlenebilir:

1. Gün gün internette daha çok zaman geçirmeye başlamak.
2. Planladığı süreden daha uzun internette kalmak.
3. Kullanımı uzatabilmek için yalan söylemek. (Şimdi geleceğim, şu bitsin kalkacağım ya da önemli bir iş yapıyorum gibi an’ı geçiştirici cümleler.)
4. Olumsuz duygularla baş edememe sonucu internette daha uzun kalmaya başlamak.
5. İnternet sebebiyle bir buluşmayı, okulu veya hayatıyla ilgili fırsatları kaçırma  ihtimaliyle karşı karşıya olmak veya kaçırmak.
6. İnterneti kötü hislerden ve stres kaynaklarından kaçmak için kullanmak. (İnternet sebebiyle bir ödevi yetiştirememek ve bunun sonucunda girilen stresten yine internetle kurtulmaya çalışmak vb.)
7.  İnternet kullanımı azaltmaya çalışmak ancak başarısız olmak. (Bırakma çabalarındaki başarısızlıklar internet bağımlılığı ile direkt ilişkilidir.)





Unutulmamalı ki internet bağımlılığı sadece bilgisayar yoluyla gelişmemekte, telefon bağımlılığı olarak ifade edilen bağımlılık da internet bağımlılığı şeklinde yorumlanmalıdır. Oyun bağımlılığı ise internet ve telefon bağımlılığı ile beraber gelişebilir.

İnternet bağımlılığı ve oyun bağımlılığı çocuğa ne gibi zararlar verebilir?

İnternet bağımlılığı en başta bir bağımlılıktır. Bağımlı insanlar bağımlılığı tedavi etmediklerinde sevdiklerini, işlerini, önlerine çıkan fırsatları kaybetme eğilimindedirler. Çocuk ve ergenlerdeki internet bağımlılığı ile oyun bağımlılığı ise pek çok riskli davranış etrafında büyüyen bir bağımlılık şeklidir. Çocuk ve ergenler henüz gelişimlerini tamamlamamış bireylerdir ve teknolojinin hızlı gelişimi ile istismara açık bir duruma gelmektedirler.  15-17 yaş arası gençler internet üzerinden cinsel istismara en açık gruptur. Yabancılarla konuşma, yabancılara kişisel bilgileri vermek, fotoğraf almak ve göndermek gibi pek çok riskli davranış internet bağımlılığı çevresinde gelişebilir.
İnternet, yapısı gereği hem pek çok yararlı bilgi ve iletişimi içeren hem de gerçek dünyada yaşam alanı daraltılan suçlara ev sahipliği yapan geniş bir ağ. Şiddet içeren görüntüler, uyuşturucu, yeme bozukluklarının özendirilmesi, kumar gibi çeşitli suçlara ve başkaca bağımlılıklara teşvik gibi riskler de yine çocukların saplantılı internet kullanımında karşılarına çıkabilecek unsurlardır. Bugün online oyunlarda karakterler üzerinden çocuk ve ergenlerle iletişim kurmaya çalışan istismarcıların varlığı bilinmektedir. İnternet bağımlılığı ve oyun bağımlılığı çocuk ve ergenlerin sadece zamanlarını almakla kalmayıp çok daha başka travmalara sebep olabilecek deneyimlerle karşılaşmalarına sebep olabilmektedir.
Tüm bunların dışında bedensel sorunlar, duruş bozuklukları, kişisel hijyene önem vermeme, uyku ve yeme bozuklukları oluşmakta ve bağımlı çocuk veya ergenin hayat standartı düşmektedir.

Ailelere Düşenler

Öncelikle bağımlılığa yol açan problemlerin tespit edilmesi ve sonrasında hayatın programlanması gerekmektedir. Her bağımlılıkta olduğu gibi bu süreç de kolay işlemeyecektir. Elbette ki bazı dış etkenlerle kontrol altına alınabilir.

• Ailenin konu hakkında bilgilenmesi, her aile bireyinin bu tedaviye ortak olması önemlidir.
• Kullanılan bilgisayarın ortak kullanıma açılması ve ortak kullanım alanına taşınması önemlidir. Bu sayede çocuğun aynı zamanda sosyalleşebilmesinin önü açılacaktır.
• Telefon bağımlılığı için telefon kullanımına zaman kısıtlaması getirilebilir.
• Çocuk veya ergen hangi stres unsurundan uzaklaşmak ya da hangi duygudan kaçmak için internete giriyor, bunun tespit edilmesi gerekir. Gerekirse bir uzmandan yardım alınmalıdır.
• Çocuk veya ergen çeşitli sanat ya da spor faaliyetlerine yönlendirilmelidir.
• Aile içindeki sorunlar açıkça konuşulmalı ve eleştirmeden çocuk veya ergenin fikirleri dinlenmelidir.
• Aile baskıyla ve zor kullanarak adım atmamalı, adımlar beraberce planlamalıdır. Kısıtlamalar getirilirken çocuk ya da ergenin fikri alınmalı, ortaklaşa bir karar verilmelidir.
• Saplantılı internet kullanımı olarak nitelendirilen durumlarda bir uzmana danışmak çok daha yardımcı olacaktır.