Çocuklar Neden Yalan Söyler?

Ebeveynlerin, çocuklarına yalan söylemenin ne kadar kötü bir şey olduğunu söyleseler de onlara yalan söylediklerinde kızsalar da çocuklar yalan söylemeye devam eder.

Çocuklar hayatlarının ilk 5 yılında gerçek ile hayali ayırt edemez, hayali hikayeler uydururlar. Ancak okul çağına gelmiş 9 yaşındaki bir çocuğun hala yalan söylüyor olması; ödevi olduğu halde ödevinin olmadığını söylemesi, defterini götürmesine rağmen öğretmenine ödev yapmadığı için getirmediğini söylemesi veya sınıfta kopya çekerek başarı elde etmeye çalışması, yalan söylemenin artık bir alışkanlık haline geldiğini gösterir. Yalan söylemeyi kendisine alışkanlık edinen çocukların iki özelliği bulunur.

1. Bu durumlarda kendilerini kontrol edememeleri.
2. Anormal derecedeki bencilliklerinden dolayı.






Altı yaşından sonra çocuklar yalan söylemenin kötü ve doğru olmadığını öğrenmiş olurlar. Her iki duruma da sebep olan şey, çocukların aile içerisinde oluşan olumsuzlukların bir etkisidir. Çocuğun çevresi ve ailesi ile sağlıklı bir ilişkisi yoksa, çocuğun ihtiyacı olan eğitsel becerileri kazandıramamışsa bunun sonucunda yalan bir alışkanlık haline dönüşür.  Bazen çocuklar özlemini duydukları ya da eksiklik hissettikleri konularda da yalan söyleyebilirler. Babası olmayan bir çocuğun, babasının var olduğunu söylemesi, arkadaşının çok fazla oyuncağı olduğu halde, kendisinin olmadığı durumlarda; yine onların ilgisini çekmek amacıyla aynı oyuncağın kendisinde de bulunduğunu söylemesi gibi. Böylelikle çocuk, bir yandan ilgi çekmeye bir yandan kendini yüceltmeye ve bir yandan kendini diğer çocuklarla eşit olarak göstermeye çalışır.

Bazı çocukların hayal dünyaları çok geniştir, dolayısı ile gördükleri, duydukları ya da yaptıkları şeyleri abartarak ve hayal dünyalarında daha farklı, geniş ve anlamlı hale getirerek anlatırlar bu amaçları yalan söylemek değildir. Kendi hayal dünyalarında yarattıkları ürünleri gerçekmiş gibi kabul ederek, kabul ettirmek isterler. Aileler bu hayal güçlerine yalan olarak bakar, bunun bir yalan olduğunu düşünerek kızdıklarında cezalandırma yöntemine gittiklerinde bu sorunu çözemeyecektir. Onun yerine, çocuğun hayal dünyasını anlamaya çalışmak ve hayal dünyasında niçin bu kadar abartılı şeylere ihtiyaç duyduğunu sorgulayarak anlamaya çalışmalıdır. Diğer yalan söyleme sebebi, ilgi çekmektir. Kendilerinin yeterince ilgi görmediğini düşünen bir çocuk birinin onu kaçırmaya çalıştığını ona zarar verdiğini söyleyip ebeveynlerinin dikkatini çekmeye çalışabilir.






Bir başka neden de Model alma kaynaklı yalan söyleme sebebidir. Sosyal çevre ve aile tarafından söylenilen yalanları bazen gerekli bir unsur olduğunu düşünebilir. Annesinin arkadaşıyla telefonda konuşurken hasta olmadığı halde hasta olduğunu söylemesi, annesinin bir yere gitmemek için bir bahane uydurması, ailesinin hazırlanıp bir davete katılmak için evden çıktıklarında doktora gittiklerini söylemesi gibi durumlarda; yalanın söylenmesinde bir sakınca oluşturmayan gereklilik kavramı olarak görmeye başlar ve kendisi de gündelik hayatında yalana başvurmaktan çekinmez.

Çocukların bir diğer yalan söyleme sebebi beklentileri karşılayamama sebebindendir. Onların beklentilerini karşılayabilecek yalanlar söyleyebilir. Bu nedenle beklentileri çok yüksek tutmadan belli düzeyde tutmak, çocuğu yalan söylemeye teşvik etmemek gerekir. Her ne olursa olsun başarılı, başarısız durumlarda onu seveceğinizi ve bunun olumsuz bir şey olmadığını birlikte bir çözüm bulunması gerektiğini anlatmak, çocuğun yalan söylemesinde engelleyici bir rol oynayacaktır. Çocukların yalan söylememesi için uymakta zorlanacağı kadar zor kurallar koymamak gerekir. Bu da çocuğun cezadan kurtulmak için yalana başvurmasına neden olabilir. Üzerinize düşen tüm görevi yapmanıza rağmen hala yalan söylediğini düşünüyorsanız mutlaka bir profesyonel yardım almak gerekmektedir. Yalan söyleyen çocuklar yetiştirmemek adına onlara yalan söyleyen bir ebeveyn olmamak gerektiğini hatırlamak gerekiyor.