Çocuklarda Travma Sonrası Yapılması Gerekenler

Gelecek Yolunda Rehberlik
Travma ani duygu değişikliklerinde ortaya çıkan duygusal, fiziksel ve davranışsal bozukluklardır.
Travma bireyin hayatında aniden olan kötü duygusal bir değişimden sonra ortaya çıkar. Bunlar bir yakının vefatı, tecavüz, taciz, işten çıkarılma, sakat kalma, boşanma, aile içi şiddet gibi bir durumla karşılaşan birey nasıl baş edeceğini bilemediği zaman travma ile karşı karşıyadır.
Travmanın Duygusal Etkileri
Üzüntü, endişe öfke, suçluluk duygusu, karamsarlık, iç sıkılması, umutsuzluk olarak görülebilir. Çocuklarda travma genellikle korku ve endişe olarak görülür. Çocuklar aynı olayı tekrar yaşayacaklarını düşünerek sürekli o olaya takılı kalır. O olayın yaratığı korkunun dışında kendi hayal güçlerinde farklı korkular yaşarlar. Çocuklarda travma sonrası ailesinden evden ayılmak istemezler.
Travmanın Fiziksel Etkileri
Baş ağrısı, göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, kronik yorgunluk, nefes darlığı, bağışık sistemi zayıflığı olarak görülür. Tedavi edilmezse panik atak olabilir. Sürekli atak geçirebilir. Çocuklarda travma bağışlılık sistemi zayıflığı olarak görülebilir.
Travmanın Davranışsal Etkileri
Çocuklarda travma sonrası davranışsal etkiler uyku ve yeme bozukluğudur. Çocuk kendi kendine yatıp uyuyamaz bir aile bireyiyle yatmak ister. Uykuya dalmada güçlük çeker. Geceleri sık sık ağlayarak uyanırlar. Travma sonrası çocuklar aile bireyleriyle olmak isterler. Alt ıslatma ortaya çıkabilir.
Bu gibi travma sonrası etkilerle karşılaşıldığı zaman aile bireyleri çocuğa anlayışlı davranmalı aşırı tepkiden kaçınılmalıdır.
Travma Sonrası Nasıl Hareket Edilmelidir?
Çocuklarda travma sonrası çocuğun davranışlarına aşırı tepki göstermemek onların hareketlerini aşırı bulmak onların kendini anlamadığınızı düşünerek sevilmedikleri kanısına varabilirler. Buda korkularını artırır. Çocuğunuzu anladığınızı böyle bir durumda bütün çocukların öyle davranabileceğini anlatın onu cesaretlendirin. Ebeveynler çocuklara kendi korkuları varsa onlara anlatarak onları rahatlatabilir. Kendileri korkmamış ve etkilenmemiş görünmeleri çocuğun kendini anlatmasında zorlanmasına neden olabilir. Çocuklarda travma sonrası aile bireyleri beraber olmalı çocuk yalnız bırakılmamalı ya da başka yere gönderilmemeli. Güvendeyiz mesajı verilmelidir. Mümkün olduğunda erken gündelik yaşama dönmekte fayda vardır. Bu durumda çocuklarda travma daha çabuk atlatacaktır. Okula gönderilmeli okulda da zorlanmaması için rehberlikten yardım alınmalıdır.
Profesyonel Destek Ne Zaman Alınmalıdır?
- Bütün bireyler kötü olaylardan etkilenir, fakat kısa süre sonra normal yaşantılarına dönerler. Çocuklarda da bu şekildedir 1 ayı geçmesine rağmen düzelme olmadıysa hatta daha kötüye gidiyorsa.
- Uyku sorunlar 4 günü geçmesine rağmen devam ediyorsa.
- Anneye bağımlı yaşamaya başladıysa
- Sürekli öfke nöbetleri geçiriyorsa,
- Sürekli kâbus görüyorsa,
- Her şeye karşı ilgisizlik olduysa,
- İçine kapanarak insanlardan uzaklaşıyorsa
- Kişisel ve mesleki hayatını etkiliyorsa,
Bu belirtiler biri ya da bir kaçı varsa ve 1 aydan uzun süredir devam ediyorsa çocuklarda travma ile karşı karşıya olduğunuzu ve bu durumla baş edemediğimizi gösterir ve mutlaka kalıcı hasarlar bırakmaması için profesyonel destek almak gerekir. Çocuklarda travma tedavi edilmezse daha sonraki yılarda da etkisini görebilir. Psikolojik rahatsızlıkların ilk sebebi transadır.