Kişilik Özellikleri & Kişilik Tipleri: Bizi Biz Yapan Nedir?

Bizi biz yapan ve her bireyi birbirinden ayıran sizce nedir? Çevrenizde bulunan insanların her ne kadar birbirlerine benzeyen yanları olsa da en azından bir noktada birbirlerinden farklı olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Basitinden bir örnek vermek gerekirse bazı insanlar arkadaşları ile buluşmayı ve onlarla sosyalleşmeyi severken, bazıları sakin bir köşede güzel bir kitap okumayı tercih edecektir. Psikologlar bireyler arasındaki davranış ve düşünce değişikliklerini “kişilik” kavramı ile açıklamaktalar.

Kişilik Tipleri ve Özellikleri Bizi Biz Yapan Değerlerdir

Uzmanlar tarafından kabul edilen 5 kişilik özelliği;

• Deneyime Açıklık
• Sorumluluk
• Dışa Dönüklük
• Yumuşak Başlılık
• Nevrotiklik

1970’lerde ortaya sürülen büyük beşli kişilik özellikleri sistemi günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

Büyük beşli adını verdiğimiz özellikler bir bireyin kişiliğini belirleyen değişkenleri ortaya koyabilmektedir.  Bir birey sosyal açıdan tam bir dışa dönük, aynı zamanda sağ duyulu ve yeni deneyimlere açık olabilecekken başka bir birey kendi başına vakit geçirmeyi seven ve rutine alışmış olabilir. Dilerseniz bu kişilik tipleri hep birlikte inceleyelim.

Deneyime Açıklık

Deneyime açık olan bireyler macerayı ve atılganlığı sevmektedirler. Merakları, sanata, hayal gücüne ve yeni bilgilerle olan açlıkları onları toplumdaki diğer bireylerden ayırmaktadır.

Deneyimlere o kadar da açık olmayan bireyler alışkanlıklarını kolay kolay değiştirmezler. Yeni maceralar hatta farklı ülkelerin mutfakları onları pek fazla çekmezken rutin düzenden ve planlarının işlemesinden keyif alırlar.

“Herhangi bir kişilik özelliğini değiştirmek çok zorlu bir süreç olsada, deneyime açıklık yaş ile birlikte değişebilmektedir”

Sorumluluk

Sorumlu bireylerde gözlemlenebilecek en büyük özellik organize olmaları ve güçlü bir görev bilincine sahip olmalarıdır. Özellikle iş konusunda güvenilir olmaları, başarı odaklı hareket etmeleri onları diğer çalışma arkadaşlarından ayıran bir özellik olacaktır.

Sorumluluk seviyesi daha düşük olan bireyler ise daha sponten ve serbest hareket edebilirler.  Bu davranışları onları umursamaz kılabilir, bu nedenlerden dolayı sorumluluk bilinci okul be iş başarısı ile ilişkilendirilmiştir.

Dışa Dönüklük

Beş büyük kişilik özelliğini incelediğimizde dışa dönüklük ve içe dönüklük en kolay ayırt edebileceğimiz özelliklerdir. Bir insan ne kadar dışa dönükse o kadar sosyal, sohbeti seven ve kalabalıktan hoşlanan birisidir. Sosyal ortamların merkezinde onları görmek çok kolaydır.

İçe dönük bireyler ise genellikle yalnız zaman geçirmekten hoşlanan ve sosyal ilişkileri daha farklı algılayan bireylerdir, bu nedenle içe dönüklük utangaçlıkla karıştırılmamalıdır. Utangaçlık oluşan sosyal ilişki ile birlikte ortaya çıkan kaygıdan kaynaklanırken, İçe dönük bireyler istedikleri zaman bir partinin odağı olabilirler, ancak bunun yerine ufak grupları yada bireysel aktiviteleri tercih ederler.

Yumuşak Başlılık

Yumuşak başlılık bir bireyin samimiyetini ve nezaketini göstermektedir. Bir birey ne kadar yumuşak başlı ise o kadar güvenilir, yardım sever ve merhametli olarak algılanmaktadır. Tam tersi kişiliğe sahip bireyler ise soğuk, şüphe çekici ve iş birliğine daha kapalı olarak sıfatlandırılırlar.

“İş ortamında yumuşak başlı olmayan bireyler daha çok gelir elde etmektedirler.”

Nevrotiklik

Her iç ve dış etmenden kaygı duyan, temizlik, hastalık takıntısına sahip olabilen, çok insanın bulunduğu toplu taşıma araçlarında gerginlikten yerinde duramayan herkese açık tuvaletleri kullanmayı aklından bile geçirmeyen bireyler genellikle nevrotik tipte bir kişiliğe sahiptirler. Bu tarz bireyler kaygıya, depresyona ve bağımlılıklara çok daha yatkın olurlar. Günleri yolunda gitse bile kaygılanacak bir kaynağı mutlaka bulabilirler. Nevrofik tipe uzak olan bireyler ise duygusal olarak dengeli ve çok daha durgunlardır.