Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri Nelerdir?

Özel yetenekli çocuklar ile normal çocuklar karşılaştırıldığında çalışmalarda özel yetenekli çocukların bebeklikten yetişkinliğe kadar farklı gelişim özellikleri ortaya koydukları ve farklı gelişim yolları takip ettikleri rapor edilmiştir.

Bu farklılıklardan bazıları;

• Olağan dışı uyanıklık, az uyku ihtiyacı
• Hızlı öğrenme, fikirleri hızlı şekilde birleştirebilme
• Yaşına göre gelişmiş kelime dağarcığı
• İleri düzeyde kavrama; mecazları ve soyut fikirleri anlama
• Erken okuma yazma, okuma yazmayı yetişkin desteği olmadan genellikle kendi kendine öğrenme
• Üst düzey düşünme; soyut, karmaşık, mantıklı ve derin düşünme
• Uzun dikkat süresi
• Temel becerileri daha az tekrar ile daha hızlı öğrenme yeteneği
• Gelişmiş merak, sınırsız sayıda soru sorma
• İstekli ve olağan üstü mizah anlayışı

Genellikle toplumda özel yetenekli olmanın olumlu yönleri göz önünde bulundurulurken özel yeteneklilerin karşılaştığı güçlükler toplum tarafından göz ardı edilebilir. Onları başarıya taşıyacak, geliştirilebilecek özellikleri desteklenmediğinde ya da bu çocuklar anlaşılamadığında istenmeyen davranışlar ortaya çıkabilir.

Bu sorunlar;

• Yaşıtlarına göre çabuk öğrendikleri için sınıf ortamında sıkılabilirler, öğretmenleri tarafından sınıf düzenini bozdukları gerekçesiyle şikâyet edilebilirler
• Özellikle ilkokul döneminde çok çaba sarf etmeden başarı elde edebilirler ancak bu onların ders çalışma alışkanlığı kazanmalarını engelleyeceğinden ilerleyen yıllarda başarı konusunda sıkıntı yaşayabilirler.
• Gelişmiş mizah anlayışları yaşıtları arasında sorun yaratabilir, yaşıtlarının anlayamayacağı esprileri nedeniyle grupta dışlanabilirler.
• Zengin kelime hazinesi nedeniyle kullandığı kelimelerin yaşıtlarınca anlaşılamaması yalnız kalmalarına sebep olabilir.
• Aşırı duyarlılıkları çeşitli kaygı ve korkular geliştirmelerine neden olabilir, kolayca incinebilirler.
• Mükemmeliyetçilik duygularıyla ortaya çıkan yüksek beklentiler nedeniyle çocuklar kimi zaman özgüvenlerini yitirebilirler, kendilerini yıpratabilirler.

Kaynakça:

https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/19122200_07143702_Aile_EYitim_KYlavuzu.pdf

Melekoğlu,M.A(Ed) (2020),Öğrenme Güçlüğü ve Özel Yetenek,Ankara: Pegem Akademi