Psikolojik İlk Yardım

Toplum olarak ne yazık ki çok sık aralıklarla felaketlere maruz kalıyoruz. Terör saldırıları, savaş, depremler, trafik kazaları, kadın cinayetleri, nefret cinayetleri, çocuklara cinsel istismar derken, sadece bireysel anlamda değil, toplumsal anlamda da travmatik olaylar yaşıyoruz.

Böyle durumlarda “ilk yardım” denilince, aklımıza sadece fiziksel ilk yardım geliyor. Oysa “psikolojik ilk yardım” da en az fiziksel ilk yardım kadar önemli. Fiziksel ilk yardım beden bütünlüğünün devamını sağlayarak hayatta kalmayı hedeflerken, psikolojik ilk yardım ise hayatta kalan bireylerin ruhsal bütünlüğünü koruyarak, yaşamaya sağlıklı bireyler olarak devam etmelerini hedefler. Önceki yazılarımızda da pek çok kez dile getirdiğimiz gibi, akıl ve ruh sağlığı beden sağlığı kadar önemlidir. Çünkü yaşamdaki fonksiyonlarımız ve işlevselliğimiz, sadece nefes alıp vermenin ötesinde,  umutla, sevgiyle, güvenle, hayal ve planlarla, hevesle ve dirayetle yaşamakla mümkün. Bütün bunlar da ruh sağlığının her bireyin en temel haklarından biri olduğunu gösteriyor.

Dünya Ruh Sağlığı Günü 10 Ekim: Psikolojik İlk Yardım

Psikolojik ilk yardım en basit tanımla, bireylerde travmatik olaylar sonrasında görülen travma sonrası stres bozukluğunu daha ortaya çıkmadan engellemektir.

Psikolojik ilk yardım bilgisi, çevremizdeki bir birey veya grup bir felakete maruz kaldığında, onlara yardım eli uzatabilmemize imkan verir. Belki insanların yaralandığı bir kazaya şahit oldunuz, belki bir öğretmensiniz ve yakınını kaybetmiş bir öğrenciniz var… Yakınlarını kaybedenlere sıklıkla şahit olan bir sağlık çalışanı da olabilirsiniz… Belki mülteci gruplar için çalışan, belki de doğal afet sonrası çalışmalara katılan bir gönüllüsünüz… Veya sadece, insanı ve toplumu önemseyen bir bireysiniz… Psikolojik ilk yardımın temel prensiplerini öğrenmek size, olayın mağdurlarına nasıl destek olacağınız konusunda yol gösterir. Ve çok önemli bir şeyi öğretir: Ne söyleyip ne söylememeniz gerektiğini…

Psikolojik ilk yardım bilgisi, sağlık çalışanları, öğretmenler, itfaiyeciler, sosyal hizmetler çalışanları ve polis memurları gibi özellikle topluma yardım sağlayan meslek grupları için çok daha önemli. Çünkü her türlü kaza ve felaket sonrasında öncelikle bu meslek grupları harekete geçiyor ve olayın mağdurlarıyla çoğunlukla bu meslek grupları birebir iletişim kuruyor.

Psikolojik ilk yardım, adının belirttiğinin ötesinde, hem psikolojik hem de sosyal desteği kapsar. Nasıl ki genel sağlık hizmetleri sadece fiziksel ilk yardımı içermiyorsa, benzer olarak akıl ve ruh sağlığı hizmetleri de sadece psikolojik ilk yardımdan ibaret olmamalıdır. Psikolojik ilk yardıma yatırım yapmak, kriz sonrası akut stres yaşayan bireylerin daha uzun vadeli desteklenmesinin ilk aşaması olarak değerlendirilmelidir. Özellikle daha fazla desteğe ihtiyacı olduğu belirlenen kişilerin sonradan da temel destek hizmetlerinden, genel sağlık hizmetlerinden, akıl ve ruh sağlığı hizmetlerinden ve  sosyal hizmetlerden yararlanması sağlanmalı ve takip edilmelidir.

Psikolojik ilk yardım eğitimi, gelişmiş toplumlarda temel kurumsal eğitimler arasındaki yerini aldı bile… Dileğimiz, sağlıklı bir bireyin sağlıklı beden ve sağlıklı zihinden oluşabileceği bilgisinin bizim toplulumuzda da hak ettiği yeri bulması ve önemi görmesi…

Psikolojik İlk Yardım Bileşenleri

• Daha fazla zarardan koruma
• Baskıdan uzak konuşma atmosferi
• Aktif dinleme
• Şefkat
• Endişelerin adreslenmesi ve kabullenilmesi
• Başa çıkma yöntemlerinin konuşulması
• Sosyal destek
• Tekrar konuşma teklifi
• İlgili birim ve kuruluşlara yönlendirme

Psikolojik İlk Yardım Adımları:

• İletişim kurma ve dahil olma
• Güvenlik ve konfor
• Stabilizasyon
• Bilgi toplama
• Pratik destek sağlama
• Sosyal destek bağlantısı
• Başa çıkma bilgisi
• Servislerle bağlantı