Sosyal Uyma Nedir?
Gelecek Yolunda Rehberlik
İnsanlar gerçekten başka insanların normlarına uymakta,onlar gibi davranmaktadırlar.Çoğu kez grup yargısının değil,kendi yargılarının doğru olduğuna inanmaktadır. Ancak sorulduğunda yine de diğerlerinin verdiği yanlış karara uymaktadır.Uyma yanlızca davranıştadır,içsel inanç,duygu ve tutumlarda bir değişiklik söz konusu değildir. Grup baskısı ortadan kalktığında kişi davranışsal olarak da öznel yargısına geri dönecektir.
Asch Uyma Deneyi
Asch uyarıcı durum ya da gerçek açık seçik ortada olduğunda da insanların başkalarına uyup uymayacaklarını merak etmiştir. Ona göre, uymanın nedeni, yani belirsizlik ortadan kaldırılırsa uyma da ortadan kalkmalıydı. Deneyde katılımcılara üzerinde bir tek siyah çizgi bulunan bir kartla, üzerinde üç siyah çizgi bulunan bir başka kart gösterildi. Onlardan istenen, birinci karttaki tek çizginin ikinci karttaki üç çizgiden hangisine eşit olduğunu söylemekti. İlk karttaki tek çizgi, ikinci karttaki üç çizgiden biriyle eşit uzunluktaydı. Araştırmada pek çok kart çifti kullanılmıştır. Her kart çifti gösterildiğinde araştırmacının denek rolü yapan yardımcıları sırasıyla yargılarını söylemekte ve esas deneğe söz sırası en sonda gelmektedir. İlk birkaç kartta araştırmacının yardımcıları doğru cevap vererek deneğin güvenini kazanır fakat sona doğru hep yanlış cevap vermeye başlarlar. Çok sayıda deneğin kullanıldığı bu araştırmada her üç denekten birinin (%35) diğerlerinin kararlarına uyduğu görülmüştür.
Not: Deneklerden yalnızca biri gerçek denekti, ötekiler araştırmacının asistanlarıdır ve her defasında ne diyecekleri önceden belirlenmiştir.
İnsanlar Neden Uyma Davranışı Gösterirler?
Doğru Olanı Bilme İsteği: Uymanın bir nedeni başka insanların davranışlarının yararlı bilgi sağlamasıdır.
Sevilme İsteği: Toplumsal kabul görme ya da grupta ki konumumuzu koruma amacıyla davranışımızı grup norm ya da standartlarıyla uyuşacak biçimde değiştirdiğimizde görülür.
İnsanlar Ne Zaman Uyma Davranışı Gösterirler?
Grubun Büyüklüğü: Grupta çoğunluğun büyüklüğü arttıkça, hiç değilse bir noktaya kadar uyma da artmaktadır.
Ters Düşme Korkusu: Kendisinden farklı düşünen diğer bir grupla karşılaşan bir birey dışarıda kalmak istemez. Grubun kendisini sevmesini ve kabul etmesini ister.
Kaynakça:
http://docs.neu.edu.tr/staff/fatmagul.cirhinlioglu/Sosyal%20Psikoloji%20-I-%20B%C3%B6l%C3%BCm%207%20SOSYAL%20ETK%C4%B0_10.pdf
